بعضی اصطلاحات دندانپزشکی عبارتند از:
در بسیاری از موارد شما اصطلاحات دندانپزشکی را شنیده اید ولی دقیقا با نحوه عملکرد آن آشنایی ندارید در این مقاله قصد داریم توضیحاتی را به صورت خلاصه در خصوص اصطلاحات دندانپزشکی بدهیم.
- ترمیم دندان: انجام عملیاتی برای بازسازی دندان تازه آسیب دیده یا ناقص.
ترمیم دندان به مجموعه فرآیندها و روش‌های درمانی گفته می‌شود که با استفاده از آنها دندان‌های خراب، شکسته، پوسیده و یا به هر دلیل دیگری، بازسازی و بهبودیافته و به شکل وظیفه‌ای و زیبایی‌ای دوباره برگردانده می‌شوند. ترمیم دندان شامل روش‌های مختلفی از جمله پر کردن دندان، ترمیم پیچیده، پریودنتال، ایمپلنت‌های دندانی و غیره می‌شود. هدف اصلی این روش‌ها حفظ دندان‌های باقیمانده، جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و بیماری‌های دندانی است.
- عصب کشی دندان
عصب کشی دندان یک روش درمانی است که در آن عصب دندان که دچار التهاب و یا آسیب شده است، حذف و تمیز شده و سپس محفظه عصبی پر شده و بسته می‌شود. این روش برای درمان درد شدید دندان، التهاب و عفونت عمیق دندان و همچنین جلوگیری از شیوع عفونت به بخش‌های دیگر دهان مفید است. به طور کلی، در صورتی که عصب دندان آسیب ببیند و مراحل قابل بازگشتی مانند درد و حساسیت به دما و فشار را تجربه می‌کنید، نیاز به عصب کشی دارید.
- ایمپلنت دندان: جایگزینی دندانی که به دلیل صدماتی از بین رفته است با یک دندان مصنوعی که به استخوان فک متصل شده است.
ایمپلنت دندان به معنای جایگزین کردن دندان گمشده با دندان مصنوعی است که به ستون فلزی یا فلزات دیگری که در استخوان فک نصب شده است، متصل می‌شود. ایمپلنت‌های دندان باعث بازگرداندن تاب‌آوری و کارایی دهان و فک می‌شوند و مانع از ایجاد مشکلاتی مثل جابجایی دندان‌های همراه با درد و عفونت می‌شوند. این روش درمانی برای جایگزینی دندان‌های گمشده، با توجه به ایمنی و ماندگاری بالا و نیز برگرداندن ظاهر طبیعی دندانها، روشی محبوب و رایج در دندانپزشکی مدرن است.
- روکش دندان: استفاده از ماده‌ای (مثل پوشش پورسلینی) برای پوشاندن سطح دندان و بهبود ظاهر آن.
روکش دندان یا ونیر دندان یک روش ترمیمی است که در آن لایه‌ای از مواد پرسلانی، کامپوزیت یا پلیمر بر روی سطح بیرونی دندان قرار می‌گیرد. این روش برای ترمیم دندان‌های معوج، سفید کردن دندان‌های داغون، ترمیم شکستگی‌های سطحی دندان، تصحیح شکل دندان‌های ناهموار و… استفاده می‌شود. لایه روکش دندان باعث بهبود ظاهر دندانها و افزایش اعتماد به نفس بیماران می‌شود.
- ارتودنسی: تصحیح و بهبود قوس و فرم دندانها با استفاده از انواع مختلفی از دستگاه‌های ارتودنسی.
ارتودنسی یک رشته از دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات جلوی دهان و صورت می‌پردازد. این اختلالات می‌توانند شامل تراکم دندانها، پیشاندازی و برعکس پیشاندازی فک‌ها، تورم‌ها و انحرافات مختلف باشند که باعث مشکلاتی از جمله مشکلات گویشی، بلع، جویدن و حتی تنفس می‌شوند. درمان این اختلالات شامل استفاده از ابزارهای مختلفی همچون دستگاه‌های ارتودنسی (براکت، بند و وایر)، اسپیسر، کاور، اکسپندر و سایر ابزارهای تنظیمی است که به تدریج باعث بهبود اختلالات دندانی و فکی می‌شود.
- اینلاً: دستگاهی که برای بهبود بیماری‌های دندانی و فکی مثل اختلالات مفصل فک و ارتودنسی استفاده می‌شود.
اینلاً یا موشک دندانی یک دستگاه درمانی است که برای اصلاح برخی نقص های دندانی و فکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه شامل قوس‌های فلزی یا شفاف، بندهایی که به دندانها متصل می‌شوند و جلوه دهنده‌های دیگری برای تعیین موقعیت و قرارگیری دقیق دندانها است. به کمک این دستگاه، دندانها به آرامی به جایگاه خود منتقل می‌شوند و باعث بهبود ظاهر و عملکرد دندانها و فک می‌شود.
- پروتز دندان: جایگزینی یک یا چند دندان کاملاً گم شده با دندان مصنوعی که به دندان‌های موجود متصل می‌شود.
پروتز دندان به عنوان یک روش درمانی در دندانپزشکی، به کار می‌رود تا دندانهایی که از دست رفته‌اند، جایگزین شوند. این پروتزها می‌توانند برای جلوگیری از جابجایی دندانها، باعث حفظ فضای دندانی و ارتفاع اصطکاکی صحیح دندانها شوند. پروتزهای دندانی شامل دو نوع عمده هستند: پروتزهای جامد (به عنوان مثال پل و کرون) و پروتزهای متحرک (مانند دندان مصنوعی قابل حرکت). همچنین، پروتزهای دندانی می‌توانند به صورت تکی یا گروهی برای تعویض دندان‌های دائمی یا دندان‌های شکسته و بی‌قابلیت درمان استفاده شوند.
- کانال ریشه: حذف بافت دندانی و جایگزینی آن با ماده مصنوعی درون سیستم ریشه دندان برای درمان التهابات داخل دندان.
کانال ریشه دندان (Root Canal) یک روش درمانی است که برای نجات دندان آسیب‌دیده و کاهش درد استفاده می‌شود. در این روش، بخش داخلی دندان شامل مواد زنده‌ی دندان، عصب و رگ‌های خونی حذف شده و سپس کانال ریشه دندان پر شده و به شکل نهایی ترمیم می‌شود. این روش برای درمان عفونت‌ها و التهابات درون دندان استفاده می‌شود و اگر عمل به موقع انجام شود، دندان آسیب‌دیده می‌تواند نجات پیدا کرده و به عملکرد طبیعی خود بازگردد.
- خلع دندان: برداشتن دندان به علت خرابی شدید، آسیب برداشتگی، یا دلایل دیگر.
خلع دندان به معنای جدا کردن دندان از جای خود در فک است. این روش در مواردی که دندان دچار تصدیق نامشخص و یا مشکلات جدی دندانی مانند ترمیم ناموفق، پوسیدگی شدید، آسیب نخاع دندان یا پریودنتیت باشد، استفاده می‌شود. در برخی موارد خلع دندان همچنین درمانی برای دندانهایی است که در مسیر دیگر دندانها و یا پروتز دندانی قرار گرفته‌اند. در هر صورت، پس از خلع دندان، لازم است که از روش‌های مناسبی برای پر کردن فضای خالی دندان استفاده شود تا مشکلات دندانی و بالقوه مشکلات فکی در آینده به وجود نیایند.
- سفید کردن دندان: استفاده از مواد شیمیایی یا روش‌های دیگر برای کاهش لکه‌ها و رنگ‌های غیر طبیعی روی سطح دندان.
سفید کردن دندان یکی از روش‌های زیبایی دندان‌هاست که به دنبال حذف لکه‌های رنگی و بهبود رنگ طبیعی دندان است. برای سفید کردن دندانها می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد، از جمله:
- استفاده از کربنات کلسیم: کربنات کلسیم یک ترکیب شیمیایی است که به طور طبیعی در دندانها وجود دارد. با استفاده از محصولات حاوی کربنات کلسیم مانند خمیر دندان، این ترکیب به دندانها افزوده می‌شود و می‌تواند به سفید شدن آنها کمک کند.
- بلیچینگ دندان: این روش با استفاده از مواد شیمیایی به دندانها کمک می‌کند تا لکه‌ها و رنگ‌های غیرطبیعی حذف شوند و دندانها سفید شوند. بلیچینگ دندان می‌تواند در داخل دفتر پزشکی انجام شود یا از محصولات خانگی مانند کیت‌های بلیچینگ استفاده شود.
- روکش دندان: روکش دندان شامل قرار دادن یک لایه‌ی نازک از ماده‌ای شبیه به پوسته دندان بر روی دندان است. این روش می‌تواند به سفید شدن دندانها کمک کند و در عین حال آنها را از آسیب‌های بیشتر محافظت کند.
نکته‌ی مهم این است که سفید کردن دندانها باید تحت نظر پزشک دندان‌پزشک صورت گیرد، به خصوص اگر از روش‌های شیمیایی استفاده می‌شود، زیرا این روش‌ها ممکن است برای برخی افراد باعث حساسیت دندان شوند
- لثه: بافتی نرم و رطوبتی که دندانها را در جای خود نگه می‌دارد و از باکتری‌ها و عفونت‌ها در برابر دندانها محافظت می‌کند.
لثه (Gingiva) پوسته‌ی نرمی است که دندانها را در قاب خود نگه می‌دارد و از پایه آنها شروع شده و تا جایی که دندان درون لثه قرار دارد پوشیده می‌شود. لثه همچنین به عنوان یک مهارکننده نیز شناخته شده است، زیرا به دندانها کمک می‌کند تا در محل خود ثابت بمانند و به حرکت در نیایند. لثه نقش مهمی در حفظ سلامت دندانها ایفا می‌کند و به عنوان یک بخش مهم از سیستم دهان و دندان شناخته می‌شود.
- مواد کامپوزیت: موادی که در ترمیمات دندان به‌کار می‌روند و با رنگ دندان تطبیق داده می‌شوند.
مواد کامپوزیت یا کامپوزیت‌های دندانی، موادی هستند که برای ترمیم دندان استفاده می‌شوند. این مواد به طور عمده از چندین ماده تشکیل شده‌اند که در ساختار آنها پلیمرهای مختلف، سرامیک‌ها و مواد معدنی به کار رفته‌اند. مواد کامپوزیت معمولاً برای ترمیم دندان‌های شکسته، ترمیم شده یا موقتی، پر کردن دندان‌های دائمی، ترمیم دندان‌های شیری و همچنین برای ترمیم فرسایش و شکستگی‌های لایه‌های خارجی دندان استفاده می‌شوند. مزیت این مواد در مقایسه با مواد سنتی این است که به دلیل خواص بصری و مکانیکی بالا، در ترمیم دندانها با استحکام و دوام بالا عمل می‌کنند.
-
جرم دندان: ترکیبی از باکتری‌ها، رسوبات معدنی و خاکستری که روی سطح دندان شکل می‌گیرد و به مرور زمان به پوسیدگی منجر می‌شود.
جرم دندان به مقدار ماده موجود در دندان و وزن آن اشاره دارد. جرم دندان معمولاً از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: لایه خارجی یا انامل، لایه داخلی یا دندین و محفظه اصلی یا پالپ. لایه انامل که قسمتی از سطح بیرونی دندان را تشکیل می‌دهد، شامل کریستال‌های هیدروکسی‌آپاتیت و فیبرهای کلاژن است. لایه داخلی یا دندین نرم و روان بوده و تحت القای ضربه‌های خارجی حفاظت می‌شود. پالپ دندان، قسمتی از محفظه اصلی دندان است که حاوی عروق خونی و اعصاب می‌باشد. جرم دندان با توجه به وضعیت آن و نیاز به درمان می‌تواند متفاوت باشد.
- دندان‌پزشک عمومی: دندانپزشکی عمومی شامل تعمیر و ترمیم دندان‌های پوسیده، تمیزکاری دندان و بررسی‌های اولیه مربوط به سلامت دهان است.
دندان‌پزشک عمومی، دندانپزشکی است که به تشخیص و درمان انواع مشکلات دندانی و لثه‌ای مانند پوسیدگی دندان، عفونت‌های لثه، ترمیم دندان، جراحی دندان، خلع دندان و ارائه مشاوره‌های لازم برای حفظ بهداشت دهان و دندان، می‌پردازد. علاوه بر این، دندان‌پزشک عمومی مسئول ارائه خدمات پیشگیری و درمانی در زمینه‌هایی مانند تمیزی دندانها، سفید کردن دندان، نصب روکش دندان، ایجاد پل‌ها و پروتزهای دندانی نیز هستند. دندان‌پزشک عمومی می‌تواند به عنوان درمان‌گر اولیه در مورد بسیاری از مشکلات دندانی شما کمک کند و در صورت نیاز، شما را به دندان‌پزشکان متخصص دیگر معرفی کند.
- پریودنتال: مربوط به بافت‌های اطراف دندان، از جمله لثه و استخوان.
پریودنتال به مربوطی مربوط به بافت‌های اطراف دندانها مانند لثه، استخوان و بافت‌های محیط دندان و همچنین بیماری‌های مرتبط با آنها گفته می‌شود. بطور کلی، پریودنتال به معنی پریودنتوم واژه لاتین است که به بافت‌های پیرامون دندانها اشاره دارد. بیماری‌های پریودنتال شامل بیماری‌های لثه، پری‌ایمپلنتیت و اختلالات در استخوان‌های فک و صورت می‌شوند.
حرف نداری دکتر جون