در اواسط ماه سوم بارداری یا همان هفته دهم بارداری اندازه جنین تقریبا ۴ سانتی متر است و اندام های اصلی جنین، استخوان ها، جوانه دندان ها و غضروف ها تشکیل شده اند. علائم بارداری در این هفته رفته رفته کم می شوند و شما وضعیت بهتر و نرمال تری خواهید داشت.
تمامی زنان باردار بخصوص مادرانی که بارداری اول را تجربه می کنند شناخت علائم طبیعی و علائم خطر و بایدها و نبایدهای حاملگی بسیار موثر هستند. پس برای جلوگیری از آسیب به جنین و مادر باید فاکتورهای مهمی از قبیل خواب، تغذیه، ورزش، داروها و … جدی گرفته شوند. در ادامه سعی داریم تا تمام فاکتورهای مهم در هفته دهم حاملگی را بررسی کنیم.
آشنایی با هفته دهم بارداری
بر اساس تقویم حاملگی هفته دهم بارداری یعنی اواسط ماه سوم بارداری، جنین با تغییرات زیادی همراه است. در این هفته دیگر علائمی از قبیل تهوع صبحگاهی و سردرد و سرگیجه مادران کاهش پیدا میکنند و حتی در برخی از خانم ها کاملا از بین می روند. سرعت رشد جنین در این هفته بیشتر شده و شکل ظاهری آن کاملا شبیه به نوزاد شده است.
بیشتر اندام ها و بخش های مختلف بدن در این هفته تشکیل می شوند و رفته رفته در هفته های دیگر رشد و تکامل بیشتری پیدا می کنند. جنین در این هفته کاملا حرکت می کند و ممکن است اولین لگدهای او شروع شود. این لگدها شاید توسط مادران احساس نشوند. البته مادرانی که سابقه چندین بار بارداری دارند ممکن است لگدهای جنین را احساس کنند.
اندازه کامل نوزاد از سر تا پا حدود 3 تا 4 سانتی متر است. تقریبا جنین اندازه یک زرد آلوی کوچک و رحم اندازه یک گریپ فروت رشد کرده است. در سونوگرافی می توان حرکات و اندام های اصلی جنین را مشاهده کرد. اندازه سر در هفته دهم نسبت به بدن بزرگتر بوده و چشم ها حالت نیمه بسته دارند. استخوان فک در این هفته تشکیل شده است. در این هفته اگر مادر علائم خطر نداشته باشد سونوگرافی یا آزمایش خاصی ندارد. قلب جنین در این هفته با سرعت 180 ضربه در دقیقه می تپد.
تغییرات بدن در هفته دهم بارداری
تغییرات شکم در هفته دهم ممکن است کمی شما را شگفت زده کند. البته برخی از زنان ممکن است هنوز هیچ تغییری نداشته باشند. رحم به اندازه یک گریپ فروت رشد کرده و این در مادران لاغر احتمالا بیشتر مشاهده شود. برای افرادی که بارداری اول دارند ممکن است بیرون زدگی شکم در این هفته اصلا احساس نشود اما تغییرات همچنان ادامه دارد و برآمدگی هم به زودی اتفاق می افتد.
به مرور زمان که جنین رشد می کند روی شکم و سینه رگ های خونی ظاهر می شوند. از آنجایی که برای رشد و تغذیه جنین لازم است که خون از سیاهرگ ها به جنین منتقل شود در نتیجه هر چه سن بارداری بیشتر شود رگ ها هم برجسته تر می شوند.
علائم مادر در هفته دهم بارداری
با شروع هفته دهم بارداری علائم هم رفته رفته کاهش پیدا می کنند و تا پایان سه ماهگی کاملا برطرف می شوند. شما ممکن است در این هفته همچنان علائمی از قبیل:
- حالت تهوع
- خستگی
- تکرر ادرار
- مشکلات خواب
- یبوست
- نوسانات خلقی
- سردرد
- طعم فلز در دهان
- درد سینه
- ویار یا تنفر غذایی
- سرگیجه
- و … داشته باشید.
ممکن است هنگام خواب رویاهای عجیب ببینید. در این دوران احساسات شما تغییر پیدا می کند و این می تواند باعث دیدن رویاهای عجیب شود. برای کاهش علائم می توانید به پزشک مراجعه کنید تا راهکارهای موثری را به شما آموزش دهد.
علائم خطر در هفته دهم بارداری
با توجه به اینکه سه ماهه اول بارداری زمان تشکیل اندام های اصلی بدن است و خطر سقط جنین هم وجود دارد. از این رو هر علامت نگران کننده ای باید جدی گرفته شود. در هفته دهم بارداری اگر شاهد خارج شدن مایع زیاد از واژن یا بافت از واژن شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید. علائم دیگری از قبیل درد شکم و درد کمر، گرفتگی شکم و لگن، خونریزی خفیف تا شدید و … خطرناک هستند و می توانند باعث سقط جنین شوند پس حتما این علائم را به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین بخوانید :
- علائم هفته یازدهم بارداری
- علائم هفته نهم بارداری
- علائم هفته هشتم بارداری
وضعیت جنین در هفته دهم بارداری
همانطور که گفته شد سرعت رشد در سه ماهه اول بارداری هر روز حدود 1 میلی متر است و اندازه کودک هر هفته دو برابر می شود.
- جنین در هفته دهم بارداری 3.5 الی 4 سانتی متر رشده کرده است و هر هفته به صورت میانگین یک الی 1.5 سانت رشد می کند. در هفته دهم تمام اندام های اصلی بدن شکل گرفته اند و چشم، بینی و دهان هم شکل گرفته اند.
- جوانه های دندان هم در زیر لثه ها در هفته دهم تشکیل می شوند و تا سن 6 ماهگی نوزاد زیر لثه باقی می مانند و بعد یکی یکی بیرون می زنند.
- رشد انگشتان دست و پا بیشتر شده و روز به روز بلندتر می شوند.
- رشد پلک ها که از هفته نهم شروع شده در هفته دهم همچنان ادامه دارد و به مرور بسته می شود.
- تکامل گوش ها در این سن تمام شده و در جای اصلی خود قرار می گیرند.
- در هفته دهم معده شیره گوارشی تولید می کند و کلیه ها هم حجم بیشتری ادرار تولید می کنند.
- اگر جنین پسر باشد ترشح هورمون تستوسترون هم اتفاق می افتد.
- استخوان ها و غضروف ها در این هفته شکل می گیرند و فرورفتگی کوچک روی پا تبدیل به مچ پا و زانو می شود.
اهمیت تغذیه در هفته دهم بارداری
در هفته دهم بارداری عدم توجه به تغذیه می تواند مشکلاتی از قبیل دیابت و افزایش فشار خون را به دنبال داشته باشد. لازم نیست دردوران بارداری اندازه ی دو نفر غذا بخورید چون این مسئله تنها باعث افزایش وزن و چاقی می شود. به اندازه کافی از انواع ویتامین ها و مواد مغذی مصرف کنید. غذای سالم می تواند منجر به رشد سالم جنین و تضمین سلامت مادر باشد. وعده های سبک و کم حجم بهترین گزینه برای مادران باردار است.
آزمایش ها و سونوگرافی در هفته دهم بارداری
در هفته دهم بارداری یک سری آزمایش ها برای افرادی که سابقه اختلالات ژنتیکی دارند یا فرزندی با اختلالات ژنتیکی و نواقص مادرزادی دارند و یا سن مادر بالای 35 سال است انجام می شود. آزمایش ها در فاصله هفته دهم تا دوازدهم انجام می شوند و به دو دسته غربالگری و تشخیصی تقسیم می شوند. در آزمایش های غربالگری نقص های مادرزادی تشخیص داده می شوند و در آزمایش تشخیصی مشکلات ژنتیکی تشخیص داده می شوند. این آزمایش ها عبارتند از:
۱. آزمایش DNA بدون سلول (آزمایش NIPT)
۲. نمونه برداری از پرزهای جفتی
۳. غربالگری شفافیت نوکال
۴. سونوگرافی در هفته دهم بارداری
مراقبت های لازم در هفته دهم بارداری
در هفته ی دهم بارداری باید مراقبت ها را همانند سایر دوره ها انجام دهید. تغذیه سالم و استراحت کافی را حتما جدی بگیرید.
- یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید تا دچار اضافه وزن نشوید.
- مایعات زیادی مصرف کنید و همچنان مصرف ویتامین های بارداری را ادامه دهید.
- برای جلوگیری از مشکلات خواب و رفع سردرد داشتن فعالیت بدنی، کاهش مصرف نوشیدنی های کافئین دار، دوش آب گرم، عدم مصرف وعده غذایی سنگین قبل از خواب، تنظیم زمان خواب و بیدار شدن و … بسیار موثر هستند.
بایدها و نبایدهای هفته دهم بارداری
در هفته دهم بارداری تغذیه، خواب، علائم و داروهای مصرفی باید همگی کنترل شده و با مشورت پزشک انجام شود. برای مادرانی که دچار علائمی از قبیل سردرد و سرگیجه هستند استراحت کافی می تواند باعث بهبودی آن ها شود. تهیه بالش بارداری برای بهتر شدن روند خواب و شرکت در کلاس های مدیتیشن بسیار موثر هستند.
سعی کنید در این دوران کمتر از لوازم الکترونیکی و هوشمند مانند گوشی موبایل و لپ تاپ و… استفاده کنید.
برای کاهش علائم حاملگی به صورت خودسرانه دارو مصرف نکنید. چون عوارض جدی بر روی مادر و جنین به جای می گذارد. برخی از علائم بعد از نمونه برداری پرزهای کریونی طبیعی هستند. اگر این آزمایش را انجام دادید و دچار لکه بینی و گرفتگی خفیف شدید نگران نباشید و چند روزی را استراحت کنید. اما گرفتگی شکم و خونریزی شدید از علائم سقط هستند و باید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر قبل از بارداری بیماری پیش زمینه ای خاصی داشته اید و دارو مصرف می کنید حتما این موضوع را با پزشک متخصص زنان و زایمان در میان بگذارید. ممکن است نیاز باشد در دوران بارداری تغییراتی در نوع دارو و مصرف داده شود.
علائم خطر از قبیل:
- خونریزی واژینال
- نبض ضعیف
- تپش قلب
- غش کردن
- درد در شانه ها
- و… را جدی بگیرید و حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا تعیین جنسیت در هفته دهم بارداری امکان پذیر است؟
برای تعیین جنسیت در هفته دهم بارداری تنها باید آزمایش DNA بدون سلول انجام دهید. چون با سونوگرافی عادی هنوز جنسیت مشخص نشده است و باید چند هفته دیگر صبر کنید.
زمان مراجعه به پزشک در هفته دهم حاملگی
لازم نیست که در دوران بارداری همیشه وقت خود را در مطب های مختلف بگذرانید. اگر علائم جدی مانند خونریزی شدی، گرفتگی کمر، گرفتگی شکم و لگن و … ندارید فقط برای معاینات ماهانه مراجعه کنید. علائم طبیعی حاملگی با افزایش سن بارداری کاهش پیدا می کنند اما اگر همچنان در این هفته دچار حالت تهوع شدید، یبوست و نفخ زیاد شدید می توانید به پزشک مراجعه کنید تا داروهای مجازی را برای شما تجویز کند.
داشتن علائم مشکوک و شدید برای تمامی مادران نگران کننده هستند. تمامی مادران در این دوران زیر نظر دکتر مامایی یا متخصص زنان و زایمان هستند و معاینات دوره ای آن ها توسط پزشک ثبت می شوند. اگر علامتی در شما نگرانی ایجاد کرده است می توانید آن را با پزشک در میان بگذارید.
